Ta strona korzysta z ciasteczek zgodnie z naszą polityką prywatności. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się z jej postanowieniami.
W lipcu, miesiącu wakacyjnych wyjazdów i odpoczynku na łonie natury, ten malarski zapis letniego dnia nad morzem prezentowaliśmy jako zabytek miesiąca na stronie www.muzeum.opole.pl
Praca powstała w lipcu 1972 roku, w czasie wakacyjnego pobytu artysty w Świnoujściu. Cybis często łączył odpoczynek z pracą twórczą, a wyjścia w plener stanowiły jej istotną część. Nieustannie zgłębiał naturę, co przełożyło się na ogromną liczbę szkiców i notatek akwarelowych. Prawie każdego roku malował na łonie przyrody, czy to podczas zorganizowanego wyjazdu ze studentami, czy na profesjonalnym plenerze dla artystów, jak i podczas pobytu u przyjaciół czy wakacyjnego wyjazdu z rodziną. Powstałe wtedy szkice, zwłaszcza akwarelowe, stanowiły następnie inspirację dla pejzaży olejnych tworzonych już w zaciszu pracowni. Cybis z reguły w plenerze malował tylko akwarelą lub gwaszem i robił szkice ołówkowe, jedynie w okresie francuskim oraz w latach 1951-1954 w plenerze malował także farbami olejnymi.
Artysta miał swoje ulubione miejsca, do których chętnie wracał i w których bardzo dobrze mu się pracowało w plenerze. Szczególnie bliskie artyście były miejscowości na polskim Wybrzeżu. Tam Cybis odkrył uroki małych portów, malował nadbrzeża, plaże, mola, zatoczki z łódkami, ubogie zabudowania. Ta przekładająca się na malarski zapis fascynacja pejzażem morskim widoczna jest zwłaszcza w ostatnim okresie twórczości artysty. Choć pierwsze obrazy znad morza pojawiają się jeszcze w latach 20. XX wieku, to jednak dopiero powojenne wyjazdy nad polskie morze przyniosą cały szereg prac inspirowanych krajobrazem morskim – zarówno w technice akwarelowej, jak i olejnej. Inicjuje je pobyt Cybisa w Darłówku i Orłowie w 1949 roku, potem będzie Sopot, Orłowo, Ustka, Chłapowo, Kuźnica na Helu, Łeba. Z każdego wyjazdu przywoził notatki ołówkowe i akwarelowe, w liczbie większej lub mniejszej w zależności od pogody i nastroju. Informacji o pracy w nadmorskim plenerze mogą dostarczyć jego zapiski:
[…] w Ustce zrobiłem szesnaście akwarel i piętnaście rysunków. Dosyć na dwadzieścia dni, na tę parszywą pogodę i na bezmiar mojego lenistwa. Bez Leny zresztą nie zrobiłbym nic. Przeglądam to teraz. Nie są to nadzwyczajności, ale w każdej kartce znajduję jakiś zalążek, który można rozwinąć.
Wydawać by się mogło, że przy tak jednostajnym pejzażu, jaki daje morze i plaża, trudno szukać wielorakich inspiracji, stąd może dziwić ogromna liczba artystycznych notatek, jednak Cybis potrafił wychwytywać ciągle coś nowego:
Robimy studia nad morzem akwarelą lub akwarelą z bielą. Pasjonująca zabawa. Wybrzeże raczej nudne, na morzu prawie nie ma statków czy łodzi, sama woda i niebo, ale ciągle się do tego wraca, za każdym razem zastaje się nowy nastrój, urzekające widowisko…
Przywiezione z plenerów akwarele stanowiły nierzadko ukończone prace malarskie, które mógł pokazywać na wystawach. Bo też Cybis osiągnął w tej technice mistrzostwo, potrafił w niej wyciągnąć wszelkie niuanse, od intensywnego nasycenia barwą po niebywałą świetlistość. I bardzo polubił te wodne farby:
Moje głupie akwarele są najlepsze na razie ze wszystkiego, co robię. Pospieszne, tylko na odruch, łatwość szybkoschnącej farby, pewna niedbałość w robocie, nie na serio ratuje w nich coś, co w oleju gubię. Toteż na ogół podobają mi się bardziej niż moje płótna.
Cybis w plenerze pracował do samego końca. Również podczas ostatnich jego wakacji spędzonych w Świnoujściu malował, co zaowocowało 40 akwarelami. Jedną z nich jest prezentowana praca z naszych zbiorów. Obecnie można ją zobaczyć w Galerii na ul. Ozimskiej 10 na wystawie czasowej Jan Cybis. Pejzaże.
oprac. M. Podstawa-Boulcroune
Jan Cybis, Świnoujście – plaża, 1972 r., akwarela, gwasz, papier, wł. MŚO